TRẠNG THÁI CẤU TRÚC (ĐỘ TRẬT TỰ AL-SI) CỦA FELSPAT MÀU LỤC
TRONG PEGMATIT CHỨA ĐÁ QUÝ VÙNG LỤC YÊN, YÊN BÁI
Ngụy Tuyết Nhung1,2, Nguyễn Thị Minh Thuyết1
1Khoa Địa chất, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội;
2Trung tâm Ngọc học, Hội Đá quý Việt Nam
Tóm tắt: Hai mươi mẫu felspat với độ trong khác nhau và màu sắc thay đổi từ lục đến lam được lấy từ thân pegmatit chứa đá quý ở Lục Yên để xác định độ trật tự Al-Si bằng phương pháp nhiễu xạ Roentgen cho mẫu bột (XRD). Kết quả cho thấy độ trật tự của felspat thể hiện qua giá trị ∑t1 thay đổi trong khoảng rộng từ 0,71 đến 0,95, độ xiên ∆ từ 0 đến 0,93 tương ứng với orthoclas và microclin, điều đó có nghĩa là felspat màu lục của Lục Yên tồn tại ở hai biến thể - một nghiêng và ba nghiêng. Thành phần hóa học của 4 mẫu orthoclass và microclin được xác định bằng phương pháp phân tích vi dò điện tử (EPMA) cho thấy hàm lượng Pb và các nguyên tố kiềm Rb, Cs trong orthoclas cao hơn trong microclin. Các ion này đã cản trở Al trong quá trình sắp xếp trật tự. Chất lượng ngọc bao gồm màu sắc và độ trong của orthoclass cao hơn so với microclin. Do màu lục tồn tại cả ở orthoclas và microclin nên tác giả đề nghị sử dụng tên amazonit cho cả hai biến thể khoáng vật này cũng như cho felspat màu lục của Lục Yên.
Tóm tắt Tiếng Anh
(Xem toàn văn: Liên hệ với Tạp chí Địa Chất – Trung tâm Thông tin, Lưu trữ địa chất)