ĐƯỜNG BỜ CỔ VÀ RANH GIỚI CHÉO CÁC MIỀN HỆ THỐNG TRẦM TÍCH PLEISTOCEN MUỘN – HOLOCEN KHU VỰC BẮC BỘ VÀ BẮC TRUNG BỘ

TRẦN THỊ THANH NHÀN, NGUYỄN ĐÌNH THÁI, NGUYỄN THỊ HUYỀN TRANG

Tóm tắt: Đường bờ cổ và ranh giới chéo của các miền hệ thống trầm tích trong Pleistocen muộn - Holocen có mối quan hệ nhân quả với sự thay đổi mực nước biển toàn cầu. Trong khu vực lãnh thổ Bắc Bộ quan hệ giữa tướng trầm tích Pleistocen muộn-Holocen và sự thay đổi mực mước biển được thể hiện qua sự phân bố các dãy cộng sinh tưởng theo 3 miền hệ thống: 1) Miền  hệ thống trầm tích biển thấp (LST) được đặc trưng bởi 4 đường bờ cổ và một dãy cộng sinh tướng: cuội tảng deluvi. cuội sạn proluvi. cát bột aluvi và cát bột sét châu thổ biển thoái (dr, pr, ar, amrLST). Dãy cộng sinh tướng này nằm phủ trên bề mặt bào mòn của trầm tích Pleistocen muộn, phần sớm thuộc hệ tầng Vĩnh Phúc kéo dài từ 50000-20000 năm BP; 2) Miền hệ thống trầm tích biển tiến (TST) được đặc trưng bởi 4 đường bờ cổ và một dãy cộng sinh tướng từ biển vào đất liền: tướng cát bùn cửa sông, cát bột aluvi, sét đầm lầy ven biển, sét xám xanh vũng vịnh biển tiến (amt, ambt, at, mtTST). Dãy cộng sinh tướng này tạo nên một ranh giới chéo từ 1800 năm đến 6000 năm BP phủ trực tiếp trên bề mặt bào mòn biển tiến; 3) Miền hệ thống trầm tích biển cao (HST) được đặc trưng bởi 4 đường bờ cổ vả một dãy cộng sinh tướng: sét sườn, bùn cát tiền châu thổ, cát bùn đồng bằng châu thổ. Dãy cộng sinh tướng biển cao tạo nên một ranh giới chéo với miền hệ thống trầm tích biển tiến kẻo dài từ 5000 năm đến nay.

(Xem toàn văn: Liên hệ với Tạp chí Địa Chất – Tổng Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam)