1.2.1. Đặc điểm các thôn trong vùng lõi

Trong vùng trung tâm khu di sản có hai bản định cư gồm: Bản 39 thuộc xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch và bản Yên Hợp (gồm các xóm ón, Rục Làn, ồ Ô, Mò Ô) thuộc xã Thượng Hoá, huyện Minh Hoá.

Trước năm 1962, người Arem và người Rục sống rải rác trong rừng ở các nhà nhỏ hay trong hang đá, đời sống lạc hậu khó khăn và dựa chủ yếu vào hái lượm hoa quả, củ cây và săn bẫy thú. Sau năm 1962, Chính phủ đã lập một khu định cư mới mang tên xã Tân Trạch và một khu là bản Yên Hợp cho hai tộc người này, nhưng đời sống của họ vẫn còn nhiều khó khăn, phụ thuộc rất nhiều vào tài nguyên thiên nhiên. Canh tác nương rẫy của họ chỉ đủ lương thực ăn trong 5-6 tháng, lương thực còn lại là bột nhúc, các loại củ và rau rừng. Nguồn thực phẩm cũng dựa vào thịt thú rừng và cá dưới suối là chính.

Từ năm 1993 họ mới thực sự định canh định cư dưới sự hỗ trợ của chính quyền. Hiện nay hàng tháng Ban Dân tộc miền núi vẫn có các chương trình hỗ trợ lương thực, thực phẩm và thuốc men. Những hỗ trợ của chính quyền về phát triển kinh tế hộ gia đình như chăn nuôi gia súc, phát triển nghề thủ công... chưa có hiệu quả.

Bảng 1.2. Dân số, dân tộc trong vùng lõi VQG Phong Nha - Kẻ Bàng

Thôn, bản	Số hộ	Số nhân khẩu	Người Rục	Người Arem	Người Ma Coong
Yên Hợp	59	324	324
Bản 39	36	151		132	19
Tổng

Nguồn: Tài liệu Hồ sơ Di sản thiên nhiên VQG Phong Nha- Kẻ Bàng, 2000

Nhà ở của người Arem và Ma Coong hiện nay là nhà sàn, còn nhà ở của người Rục là nhà đất. Điều kiện sinh hoạt hết sức thiếu thốn, tài sản trong nhà thường ít có giá trị, chỉ rất ít hộ có radio, các đồ dùng khác như xe đạp, ti vi, thuỷ điện nhỏ... hầu như không có.

Dân trí thấp, mới chỉ có lớp học đến lớp 2, trình độ văn hoá cao nhất của ngời dân ở đây là lớp 3 bổ túc, trên 40% dân số mù chữ.

Hiện nay Chính phủ đang có những chương trình hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng như giao thông, thuỷ lợi, trường học và hỗ trợ phát triển kinh tế cho người dân ở hai bản này.