1. Các yếu tố ảnh hưởng đến đặc tính địa hoá các đá biến chất

Thành phần các đá bị biến chất (protolith) có vai trò quyết định đối với đặc điểm địa hoá của các đá biến chất. Các nghiên cứu chỉ ra hệ biến chất khu vực nói chung là hệ kín đối với phần lớn các nguyên tố hoá học. Như vậy, trong quá trình biến chất khu vực, có thể không làm thay đổi cả về hàm lượng lẫn tỉ lệ của các nguyên tố tạo đá chính và các nguyên tố phụ liên quan thay thế đồng hình với chúng.

Những thay đổi thành phần hoá học các đá khi biến chất chủ yếu do ảnh hưởng của chất lưu. Sự tham gia hoặc trừ khử nước trong quá trình biến chất (kết quả các phản ứng thuỷ hoá và khử nước) làm thay đổi thành phần chung do độ linh động khác nhau của các nguyên tố, làm thay đổi chủ yếu hàm lượng nước, khí carbonic, các nguyên tố dễ bay hơi, ngoài ra còn thấy sự khử sắt và biến động hàm lượng CaO.

Điều kiện nhiệt độ - áp suất khi biến chất có thể ảnh hưởng đến sự biến đổi thành phần hoá học các đá nguyên sinh. Ví dụ nhiệt độ nâng cao làm tăng độ linh động của các nguyên tố và do đó làm quá trình khuyếch tán ion ở trạng thái cứng tăng theo, vì thế các đá biến chất nhiệt độ cao có thể có thành phần khác với thành phần của chất nền (substrata).

Ở trình độ biến chất cao có mặt của nước, thường thấy quá trình nóng chảy từng phần xảy ra. Quá trình chia tách chất nóng chảy dẫn đến phân dị đá nguyên thủy ra thể tàn dư và dung thể và ở đây bản chất sự biến đổi thành phần hoá học do mức độ và đặc điểm nóng chảy quyết định.

Như vậy thành phần hoá học của các đá biến chất rất hay biến động và chủ yếu phụ thuộc vào thành phần đá magma hoặc trầm tích nguyên thủy bị biến chất. Trong quá trình biến chất đẳng hoá, thành phần hoá tổng thể không đổi, mặc dù hiện tượng phân dị biến chất được thấy ở quy mô không lớn. Sự tái kết tinh trong quá trình biến chất này có thể dẫn đến tách một số khoáng vật thành các thấu kính, lớp mỏng có thành phần hoá học khác hẳn so với đá vây quanh. Vì vậy, trong nghiên cứu các đá biến chất đẳng hoá (thường là biến chất khu vực), vấn đề khôi phục thành phần các đá nguyên thủy trở thành quan trọng hàng đầu. Trong biến chất bất đẳng hóa (tha hoá) hoặc biến chất trao đổi, sự biến đổi thành phần hoá học của đá xảy ra với quy mô khác nhau; do đó ở đây việc nghiên cứu vấn đề di chuyển vật chất đi-đến có ý nghĩa quan trọng hơn cả.