MỤC LỤC

MÔ HÌNH THÀNH TẠO QUẶNG CHÌ-KẼM NHIỆT DỊCH TRONG ĐÁ CARBONAT CHỢ ĐIỀN

NGUYỄN VĂN NIỆM, LÊ THỊ TUYẾT, NGUYỄN VĂN HỌC, MAI TRỌNG TÚ,

ĐỖ ĐỨC NGUYÊN, NGUYỄN MINH LONG

Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản, Km 9, Thanh Xuân, Hà Nội

Tóm tắt: Môi trường lắng đọng quặng chì-kẽm Chợ Điền chủ yếu là không gian mở (các khe nứt mở, đới dập vỡ kiến tạo).

Nguồn S^2-có sự đóng góp của môi trường đá vây quanh. Điều này đặc trưng bởi tính tương phản giữa các thành phần tạo quặng theo giai đoạn và không gian cũng như sự xuất hiện của Bi tự sinh ở giai đoạn cuối, Se hiếm gặp, đá vây quanh quặng xen kẹp các lớp giàu bitum màu đen hay xám tro, đồng thời có sự hạn chế tính linh động của CO₂ trong hệ thống carbonat (sự xuất hiện của siderit rất ít và chỉ có ở Đèo An) thể hiện môi trường khử; mặt khác, ở giai đoạn cuối cũng như các phần nông của đới quặng hóa rất ít các khoáng hóa oxit v.v. Nguồn kim loại tạo quặng xuất hiện chủ yếu ở giai đoạn Trias hoặc trẻ hơn. Tuổi đồng vị Pb của khoáng hóa chì-kẽm là 230 Tr.n. [3]. Nguồn dung dịch tạo quặng chủ yếu là magma với tỷ số đồng vị lưu huỳnh (d³⁴S) dao động hẹp:7,19-7,65‰.

Phương thức tạo quặng: dung dịch tạo quặng di chuyển từ đới xung yếu ở cánh đông nếp lồi Phia Khao (nơi các tầng đá phiến bị đứt gãy cắt ngang và bị dịch chuyển) theo các đứt gãy mặt lớp lên đới đứt gãy mở ở trung tâm nếp lồi này. Với phương thức này, nhiệt độ thành tạo (bao thể, các tổ hợp khoáng vật và nguyên tố) sẽ giảm dần khi xa nguồn.

Nguồn magma ẩn sâu của quặng hóa chì-kẽm Chợ Điền là những nhận định bước đầu. Tuy nhiên, quá trình hoa hóa và dolomit hóa của đá vôi có thể đã chuẩn bị nguồn vật chất trước và đóng góp thêm.