CÁC GIÁ TRỊ DI SẢN VỀ CỔ SINH VÀ ĐỊA TẦNG
Ở CAO NGUYÊN ĐÁ ĐỒNG VĂN

ĐẶNG TRẦN HUYÊN, NGUYỄN ĐỨC PHONG

Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản, Km 9, Thanh Xuân, Hà Nội

Tóm tắt: Các thành tạo trầm tích - phun trào ở cao nguyên đá Đồng Văn hình thành từ Cambri đến Trias giữa. Chúng được nghiên cứu hơn một thế kỷ qua, cho đến nay, người ta đã xác lập được 13 phân vị địa tầng kể từ cổ đến trẻ sau: các hệ tầng Chang Pung, Lutxia, Si Ka, Bắc Bun, Mia Lé, Si Phai, Tốc Tát, Lũng Nậm, Bắc Sơn, Đồng Đăng, Sông Hiến, Hồng Ngài, và Yên Bình. Chúng hình thành trong các bối cảnh địa chất và môi trường trầm tích đa dạng. Các thành tạo chủ yếu thuộc môi trường thềm biển nông gồm: các hệ tầng Chang Pung, Lutxia, Bắc Bun, Mia Lé, Bắc Sơn, Đồng Đăng, Hồng Ngài, Yên Bình; thành tạo trầm tích xen phun trào trong điều kiện rift nội lục: hệ tầng Sông Hiến; các thành tạo thuộc môi trường biển sâu: các hệ tầng Si Phai, Tốc Tát, Lũng Nậm (trầm tích trong các trũng sâu giữa thềm biển nông); thành tạo trong điều kiện lục địa ven bờ: hệ tầng Si Ka. Các thành tạo này chứa phong phú và đa dạng các nhóm hóa thạch trong các môi trường khác nhau: - Các nhóm hóa thạch tướng lục địa ven bờ: Cá cổ, Thực vật thủy sinh, Ostracoda, Gastropoda; - Các nhóm hóa thạch tướng biển nông: Trilobita, Brachiopoda, Bivalvia, Anthozoa, Fusulinida (Foraminifera), Crinoidea; - Các nhóm hóa thạch tướng biển sâu: Tentaculita, Conodonta, một số loài Bivalvia và Ammonoidea.