ĐỊA CHẤT NƯỚC
NGOÀI
CHỨNG
CỨ ĐỊA TẦNG
VỀ CÁC TRẬN SÓNG THẦN
TRƯỚC NĂM 2004 Ở TÂY
1SHIGEHIRO FUJINO, 1HAJIME NARUSE, 1DAN
MATSUMOTO, 1NORIHIKO SAKAKURA,
2THANAWAT JARUPONGSAKUL, 2APICHART PHAWAJRUKSAKUL
1 Bộ môn Khoa học
Trái đất và Hành tinh, Khoa Địa học, Trường
Đại học Kyoto,
Sakyo-ku, Kyoto
606-8502, Japan; 2
Khoa Khoa học, Trường Đại học
Chulalongkorn,
Pathumwan, Bangkok, Thái Lan
Tóm tắt: Trận động đất Sumatra-Andaman năm 2004 gây nên sóng thần ở Ấn Độ Dương đă vượt xa quy mô của các trận trước đó kể từ hai thế kỷ qua và trước đó nữa. Chúng tôi đă t́m kiếm nguyên nhân gây nên các trận sóng thần lớn bằng việc tiến hành khoan 9 lỗ khoan nông cách mép nước từ 0,5 đến 2 km ở một vùng đồng bằng có những g̣ cát biển tuổi Holocen trên đảo Phra Thong, phía bắc Phuket 125 km. Chúng tôi thử liên hệ các lớp cát ở những lỗ khoan này và thấy có hai lớp cát nằm thấp hơn ở một lỗ khoan. Chúng tôi cho rằng các lớp trầm tích này thể hiện hai trận sóng thần trước năm 2004. Sự có mặt của đảo ngăn cản các đợt nước tràn vào và khống chế mưa băo là nguyên nhân của sự lắng đọng cát. Việc ghi nhận đồng bằng có những g̣ cát biển cho thấy có hai trận sóng thần được luận giải là đă xuất hiện sau Holocen, gần giống với t́nh trạng vừa qua trên đảo. Tuổi carbon phóng xạ của các mẫu đất phù hợp với kết luận này. Tuy có những rễ cây xuyên vào các mẫu đất, có thể làm cho tuổi biểu hiện trẻ hơn, nhưng một trận sóng thần đă xuất hiện trước năm 1300 sau Công nguyên và một trận khác xuất hiện trước năm 1900 sau Công nguyên, dựa trên đánh giá tuổi. Sóng thần có khả năng xuất hiện dọc theo vĩ đứt găy nghịch chờm (megathrust) Sunda và từ đó sóng thần trực tiếp đổ vào bờ biển Thái Lan.