ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG, MỨC ĐỘ TỔN THƯƠNG

DO XÂM NHẬP MẶN VÀ ĐỀ XUẤT MỘT VÀI GIẢI PHÁP

CÔNG TRÌNH GIẢM THIỂU XÂM NHẬP MẶN
CÁC TẦNG CHỨA NƯỚC BỞ RỜI VEN BIỂN MIỀN TRUNG

Phạm Quý Nhân¹*, Tạ Thị Thoảng¹. Trần Thành Lê¹.
Phạm Thị Thu², Nguyễn Thế Chuyên²

¹Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội
²Trung tâm Quy hoạch và Điều tra Tài nguyên nước Quốc gia
Tác giả liên hệ: pqnhan@hunre.edu.vn

Tóm tắt: Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn ra ngày càng phức tạp thì xâm nhập mặn vẫn là mối quan tâm hàng đầu đối với các khu vực ven biển của Việt Nam nói chung và đặc biệt khu vực Miền Trung nơi có điều kiện khí hậu khắc nghiệt và nguồn tài nguyên nước hạn chế trong khi nhu cầu cấp nước phục vụ phát triển kinh tế xã hội ngày càng tăng. Tiềm năng nước dưới đất ven biển Miền Trung chủ yếu tồn tại trong các tầng chứa nước bở rời Đệ Tứ. Để làm sáng tỏ hiện trạng xâm nhập mặn, các phương pháp từ thu thập, tổng hợp các tài liệu nghiên cứu từ nhiều năm trước đây, phương pháp địa vật lý để xác định ranh giới mặn-nhạt của các tầng chứa nước kết hợp phân tích mâu nước trong các lỗ khoan, giếng đào, GIS và chồng chập bản đồ đánh giá tính tổn thương do xâm nhập mặn gây ra đã được sử dụng. Tính tổn thương được tính theo công thức của GALDIT kết hợp với trọng số được xác định theo phương pháp phân tích thứ bậc (AHP). Kết quả điều tra, nghiên cứu cho thấy hiện trạng xâm nhập mặn các trầm tích bở rời Đệ Tứ đã có thay đổi trong những năm gần đây. Kết quả phân vùng mức độ tổn thương xâm nhập mặn các tầng chứa nước trầm tích Đệ Tứ các đồng bằng ven biển trong đó khu vực ven biển Bắc Trung Bộ, vùng mức độ tổn thương cao chiếm hơn nửa diện tích đồng bằng (56,8 %, khoảng 4.061,8 km²), trong khi khu vực ven biển Nam Trung Bộ vùng mức độ tổn thương trung bình lại chiếm tỷ lệ cao hơn (63,3 %, khoảng 5.724 km²). Trên cở sở hiện trạng xâm nhập mặn cũng như mức độ tổn thương của các tầng chứa nước, một số giải pháp công trình giảm thiểu do tập thể tác giả đề xuất là xây dựng các bồn thấm, đập ngầm và tối ưu lưu lượng các giếng khai thác đã được kiểm định bằng phương pháp mô hình số và phương pháp giải tích.

Từ khóa: Xâm nhập mặn, Mức độ tổn thương, Biến đổi khí hậu, Các tầng chứa nước bở rời, Đồng bằng ven biển Miền Trung

(Xem toàn văn: Liên hệ với Tạp chí Địa Chất – Trung tâm Thông tin, Lưu trữ và Tạp chí địa chất)