280 TRIỆU NĂM GRANITOID PHỨC HỆ ĐIỆN BIÊN KHU VỰC MƯỜNG TÈ VÀ Ý NGHĨA ĐỊA CHẤT

MONZOGABROID KHỐI PHÚ LỘC VÀ HÀ TAM
TRONG TIẾN TRÌNH TẠO NÚI INDOSINI NAM TRƯỜNG SƠN

Trần Trọng Hòa¹. Bùi Ắn Niên¹. Trần Tuấn Anh¹. Phạm Ngọc Cẩn¹.
Phạm Thị Dung¹. Ngô Thị Phượng¹. Izokh A.E.². Shelepaev R.A.².
Svetliskaya T.V.2. Nevolko P.A.²

¹ Viện Địa chất, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam
2 Viện Địa chất và Khoáng vật, Phân viện Siberi, Viện Hàn lâm Khoa học Nga
Tác giả liên hệ: trantronghoavn@gmail.com

Tóm tắt: Monzogabroid khu vực rìa bắc (khối Phú Lộc) và rìa đông (khối Hà Tam) địa khu Kon Tum được nghiên cứu về thạch học, địa hóa và tuổi (U-Pb, zircon, LA-ICP-MS). Gabbro, gabrodiorit và diotit là thành phần đá chủ yếu của các khối này. Tổ hợp khoáng vật đặc trưng của monzogabbroid là plagioclas, hornblend (±pyroxen), biotit, felspat kali. Các khoáng vật phụ gồm apatite, sphen và khoáng vật quặng là ilmenit and magnetit. Thành phần hóa học đá đặc trưng tương đối cao TiO2, Fe2O3, Na2O+K2O (K2O/Na2O>1), P2O5, giàu Rb, Th, U, La, Ce, Pr, Nd, Sm song khá nghèo Ba, Nb, Zr, Hf. Đặc điểm phân bố nguyên tố đất hiếm và nguyên tố vết chuẩn hóa theo thành phần của Chondrit và Manti nguyên thủy, cũng như các tỷ lệ Rb/Sr, Zr/Y, Nb/Ta và Nb/U trong mozogabroid cho thấy chúng được hình thành từ magma có nguồn gốc manti thạch quyển và có sự tham gia của vật chất vỏ. Tuổi thành tạo của monzogabro khối Phú Lộc và Hà Tam được xác định bằng đồng vị U-Pb trên zircon là 239,2±2,1 và 238,8±2,0 triệu năm. Sự thành tạo các xâm nhập này gắn liền với quá trình tách giãn vỏ thạch quyển xảy ra sau va chạm tạo núi Indosini ở rìa đông và đông nam đai uốn nếp Trường Sơn. Ngoài cơ chế hút chìm khối Nam Trung Hoa xuống dưới khối Đông Dương, tác động của plume manti đóng vai trò cung cấp nhiệt cho quá trình nóng chảy phần thấp của thạch quyển để tạo ra magma monzogabro cũng như các đá magma kiềm khác trong khu vực nam Trường Sơn.