KHẢ NĂNG SINH KHOÁNG CU-NI-PGE CỦA
CÁC ĐÁ
SIÊU MAFIC KHU VỰC PHAN THANH, HÒA AN, TỈNH
CAO BẰNG
VŨ
MẠNH HÀO1, , NGÔ XUÂN THÀNH1, TRẦN MỸ
DŨNG2,
TRẦN
VĂN MIẾN2, VŨ QUANG LÂN3, TRẦN HẢI
NAM3, ĐẶNG HƯƠNG GIANG2
1 Trường
Đại học Mỏ - Địa chất, phường
Đức Thắng, Bắc Từ Liêm, Hà Nội,
2 Tổng
cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam, Số
6, Phạm Ngũ Lão, Hà Nội
3 Liên
đoàn Bản đồ Địa chất miền Bắc,
Nguyễn Văn Cừ, Long Biên, Hà Nội
Tóm tắt: Các đá mafic và siêu mafic khu vực Phan Thanh và Suối Củn được thu thập, nghiên cứu về
cấu trúc, đặc điểm thạch học và địa hóa của chúng nhằm luận giải quá trình kết tinh, phân dị và khả
năng thành tạo quặng Cu-Ni-PGE. Kết quả
nghiên
cứu cho thấy các thể đá siêu mafic Phan Thanh bị khống chế
bởi các đứt gãy chờm nghịch
và trượt
bằng. Đá có thành phần thạch học chủ
yếu là lherzolit chứa plagioclas và quặng Cu-Ni sulphid. Thành phần khoáng vật chính gồm olivin tự hình, pyroxen, plagioclas, biotit,
serpentin và ít quặng. Về địa hóa, đá có hàm lượng TiO2
thấp, MgO, Ni, Cu và
Cr cao, tổng kiềm thấp và nghèo Co.
Nhóm nguyên tố đất hiếm nhẹ
được làm giàu so với nhóm nguyên tố đất hiếm nặng, tỷ số
(La/Sm)N
biến thiên từ 1,5 đến 4,0. Các nguyên
tố Rb, Th, U, Pb có dị thường, các nguyên tố Nb, Ti thể hiện dị thường âm. Hàm lượng các nguyên tố nhóm platin (Rh, Pd và Pt) được làm giàu so với nhóm nguyên tố Irdi (Os, Ir, Ru). Đặc điểm thạch học
và địa
hóa cho thấy đá đã trải qua quá trình phân
đoạn
olivin, pyroxen và plagioclas. Sự
có
mặt của khoáng vật plagioclas trong đá siêu mafic phản ánh magma nghiên
cứu không thuộc phần sâu của khối xâm nhập. Quặng Cu-Ni sulphid
có thể liên quan đến sự kết tinh phân dị và tách pha trong giai đoạn sớm trong lò magma. Nghiên cứu cũng cho thấy các đá magma xuất phát từ nguồn manti có mức độ nóng chảy thấp
đến
trung bình (~3-10%), tương ứng với điều kiện hình thành kiểu magma sinh khoáng Ni là chủ yếu. Quá trình hỗn nhiễm vật chất vỏ trong manti đóng vai trò quan trọng tạo điều kiện bão hòa lưu huỳnh trong dung thể magma làm tăng khả năng tập trung quặng sulphid trong khối.
Từ khóa: Cao Bằng,
đá siêu mafic, Cu-Ni-PGE, Suối Củn, Phan Thanh.
(Xem toàn văn:
Liên hệ với Tạp chí Địa Chất – Trung tâm
Thông tin, Lưu trữ và Tạp chí đia chất)