BÙI THI MẾN, NGUYỄN THI VÂN, MAI VĂN cưỜng
Trường Đại học Mỏ - Địa chất,
Phường Đức Thẳng, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tóm tắt: Vùng Tuy Hòa nằm ở rìa đông của địa khối
Kon Tum được cấu tạo bởi các thành tạo
địa chất đa dạng bao gồm các đá trầm
tích, phun trào và magma xâm nhập tuổi từ
Paleozoi
muộn tới
Kainozoi,
phủ trên là các
thành tạo trầm tích và ít phun trào mafic tuổi Neogen - Đệ tứ. Vùng này
bị biến dạng mạnh mẽ
dưới tác động của các vận động kiến
tạo diễn ra trong nhiều giai đoạn khác nhau và kéo
dài đến thời gian gần đây. Các biểu
hiện của vận động kiến tạo bao gồm
các hệ thống đứt gãy cổ và Tân kiến tạo
và các chuyển động nâng hạ
kiến tạo với các dấu hiệu trực tiếp
và gián tiếp rõ ràng. Hoạt động kiến tạo mạnh
mẽ không chỉ tạo ra sự phân dị
đa dạng về địa mạo khống chế
bởi cấu trúc đá mỏng
mà còn gây ra các tai biến địa chất như trượt lở, xói lở vùng cửa sông
Đà Rằng và Bàn Thạch cũng như sụt lún kiến
tạo cục bộ. Các vùng bị tai biến mạnh
thường bị khống chế bởi các hệ
thông đứt gãy hoặc đới dập vỡ tân kiến tạo.
Tác động của các vận động kiến tạo
hiện đại chính là các tiền đề thúc đẩy các hoạt
động ngoại sinh gây tai biến địa chất. Việc
nhận dạng đúng đắn sự tồn tại của
các yếu tố kiến tạo hiện
đại có ý nghĩa quan trọng trong việc dự báo và đề
ra các biện pháp giảm thiểu tai biến địa chất
trong vùng Tuy Hòa, đặc biệt trong bối cảnh
nước biển dâng do biến đổi khí hậu.
(Xem
toàn văn: Liên hệ với Tạp chí Địa Chất
– Tổng Cục Địa chất và Khoáng sản Việt
Nam)